Εθνικισμός και εθνοτικές ταυτότητες

Συνοπτική Παρουσίαση-Αξιόλόγηση

Διδάσκουσα: Ελένη Σιδέρη (elasideri@gmail.com)
Εξάμηνο Διδασκαλίας: Εαρινό
Χαρακτηρισμός: Καταστατικό
Συνάφεια με:

Το μάθημα προσεγγίζει τη έννοια του έθνους μέσα από διαφορετικές ιστορικές και κοινωνικές εκφάνσεις (έθνος-κράτος, εθνικισμός, εθνοτισμός, κοσμοπολιτισμός). Μελετάμε θεωρίες που αναφέρονται στην δημιουργία των εθνών (το έθνος ως φυσική οντότητα ή ως πολιτισμική κατασκευή) καθώς και με ποιους τρόπους είναι δυνατόν η ανθρωπολογία να συνεισφέρει στην έρευνα και κατανόηση των διαφορετικών μορφών έκφρασης του έθνους. Ιδιαίτερα σήμερα που η παγκοσμιοποίηση θεωρείται μία περίοδος η οποία οδηγεί σε κρίση των εθνικών κρατών θα εξετάσουμε ποιες είναι οι συνέπειες και οι αντιδράσεις (πολυπολιτισμικότητα, μειονοτικές ταυτότητες, έξαρση των εθνικισμών, αναζήτηση μετα-εθνικών ταυτοτήτων). Η προσέγγισή μας θα δώσει έμφαση σε συγκεκριμένες εθνογραφικές περιπτώσεις με έμφαση στην Ελλάδα και τον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο. Περισσότερες πληροφορίες και το αναλυτικό πρόγραμμα του μαθήματος θα αναρτηθούν με την έναρξη του νέου ακαδημαϊκού έτους στο http://iakanationalism.blogspot.com/

Βιβλιογραφία
Παπαταξιάρχης Ευθύμιος (επ.) 2006 Περιπέτειες της ετερότητας: Η παραγωγή της Πολιτισμικής Διαφοράς στη σημερινή Ελλάδα, Αθήνα, Αλεξάνδρεια
Gellner, Ernest, 1992, Έθνη και Εθνικισμός, Αθήνα, Αλεξάνδρεια

Anderson, Benedict, 1997, Φαντασιακές ταυτότητες, Αθήνα, Αλεξάνδρεια

Λιάκος, Αντώνης, 2005, Πώς στοχάστηκαν το έθνος αυτοί που ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο, Αθήνα: Πόλις


Αξιολόγηση
Το μάθημα βασίζεται σε γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου (80%) και σε δυο βιβλιοκριτικές (ένα βιβλίο και ένα άρθρο) που θα κάνουν οι φοιτητές (20%) και θα κατατεθούν στη διδάσκουσα σε καθορισμένη ημερομηνία. Οι βιβλιοκριτικές δε θα ξεπερνούν τις 1.500 λέξεις οι δυο και θα αναρτώνται απ'ευθείας στο μπλογκ του μαθήματος ως σχόλιο από τους ίδιους τους φοιτητές στα ελληνικά. Δε θα γίνουν δεκτές βιβλιοκριτικές μέσω ηλεκ. ταχυδρομείου.

Υπάρχει η δυνατότητα μόνο για όσους παρακολουθούν κανονικά το μάθημα σε συνεννόηση με τη διδάσκουσα να δοθούν θέματα για παρουσιάσεις για ένα έξτρα 10%.

Θεματολογία
1. Εισαγωγή
2.Και πριν από το έθνος;
3. Θεωρίες για το έθνος: η βιολογική προσέγγιση
4. Κατασκευάζοντας το έθνος Ι.
5. Κατασκευάζοντας το έθνος ΙΙ.
6. Το έθνος και οι άλλοι Ι.
7. Το έθνος και οι άλλοι ΙΙ.
8. Οι εθνικές διασπορές
9.Μεταψυχροπολεμικές ανησυχίες των εθνών Ι.
10. Μεταψυχροπολεμικές ανησυχίες των εθνών ΙΙ.
11. Πέρα από το έθνος. Ανθρώπινα δικαιώματα
12. Επιστημονικό ΕΘνικισμός
13. Ανακεφαλαίωση